Speel niet voor eigen rechter!

'Ik ga mijn ontslag aanvechten. Wil jij jouw bevindingen als vertrouwenspersoon op papier zetten en aan de rechter sturen? Want jij vindt toch ook dat mijn leidinggevende en de organisatie niet netjes met mij omgaan en niet in hun recht staan. Ze willen gewoon van mij af.'

De vertrouwenspersoon is zeer betrokken bij zijn melder en is ook een aantal keren mee geweest naar gesprekken ter ondersteuning van de melder. Ook de vertrouwenspersoon vindt het niet kies zoals het allemaal gaat. Hij wil de melder graag helpen en schrijft een brief met zijn bevindingen aan de rechter…

De rechter besluit de brief van de vertrouwenspersoon mee te nemen in haar afweging van de feiten. De organisatie is er niet blij mee. Zij roept de vertrouwenspersoon ter verantwoording.

De vertrouwenspersoon belt mij ongerust en verontwaardigd op: 'het is toch mijn rol om naast de melder te staan? Ik ervaar geen commitment bij de leidinggevenden voor de rol van de vertrouwenspersoon. Zij hebben het niet begrepen. Ik word niet beschermd.'

Ik heb een aantal vragen: 'waar heeft de melder last van? Wat zijn de ongewenste omgangsvormen die de melder ervaart? Wat is de essentie?'

De vertrouwenspersoon geeft aan dat de communicatie met leidinggevende en de organisatie niet altijd even prettig verloopt en op dit moment wordt er zelfs niet meer gereageerd op mails. Doorvragen levert op dat de door de melder ervaren ongewenste omgangsvormen slechts zijdelings aan de orde zijn geweest, het arbeidsconflict en het ontslag zijn de essentie. 'Het voelt absoluut niet rechtvaardig zoals het nu allemaal gaat' voegt de vertrouwenspersoon nog toe…

Graag deel ik met jullie enkele bevindingen vanuit deze casus.
Het blijft zinvol om steeds weer terug te gaan naar de kaders van je rol als vertrouwenspersoon. Dat is in dit geval de rol van vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen. Binnen deze kaders kan de melder bij deze vertrouwenspersoon terecht. De essentie is hier een arbeidsconflict dat leidt tot ontslag. Zoals wel vaker lopen in deze casus ongewenste omgangsvormen en een arbeidsconflict door elkaar heen. In je rol als vertrouwenspersoon vraag je zo expliciet mogelijk door op de ongewenste omgangsvormen die de melder in de situatie ervaart. Daar ga jij als vertrouwenspersoon over. Voor zover er echter nadere ondersteuning nodig is in het arbeidsconflict verwijs je zorgvuldig door naar deskundigen op dat vlak.

Vanuit zijn betrokkenheid met de melder is de vertrouwenspersoon nog een stap verder gegaan. Hij formuleert op verzoek van de klager zijn visie over het arbeidsconflict en stuurt deze naar de rechter. De rechter neemt het mee in de zaak en weegt het mee in haar besluit. De organisatie is ontstemd over deze handelswijze van de vertrouwenspersoon.

Feitelijk staat hier de vertrouwenspersoon niet langer naast de melder maar hij stapt door deze actie in de rol van belangenbehartiger. Je kunt in je rol van vertrouwenspersoon, de klager bij de rechter alleen ondersteunen als het gaat over ongewenste omgangsvormen. Daarnaast is de ondersteunde rol van de vertrouwenspersoon -ook bij de rechter- bescheidener van aard. Je hebt daar geen eigenstandige rol. Leo ten Brink besteedt daar aandacht aan in de workshop jurisprudentie.

De advocaat van de melder heeft wel de mogelijkheid om de vertrouwenspersoon op te roepen als getuige. Maar dat is een andere route. Ook dan kan dat er overigens toe leiden dat de organisatie met recht vindt dat de vertrouwenspersoon buiten de kaders van zijn functie is getreden. Hij gaat dan namelijk mee ter ondersteuning in een kwestie die hoofdzakelijk bestaat uit een arbeidsconflict en dat is niet de taak van de vertrouwenspersoon.

Al met al leidt dit optreden van de vertrouwenspersoon tot een getroebleerde samenwerkingsrelatie met de organisatie. Dat is doodzonde, want daarmee staat of valt het vertrouwen van de organisatie in jou als vertrouwenspersoon. Helderheid over beleid, belang en ieders taken, verantwoordelijkheden, instrumenten en kaders, kan leiden tot een effectieve samenwerking en een veilige werkplek.
Dat fundament van samenwerking is vaak niet 100 procent helder voor leidinggevenden en ook niet altijd voor de vertrouwenspersoon. Het verdient onderhoud, opfrissing en verdieping. Daarnaast besteden we ruim aandacht aan de kunst van adviseren in je rol als sparringpartner van leidinggevenden. Vertrouwenspersoon bewaak de kaders van je functie en 'speel niet voor eigen rechter!' Je bent ondersteuner van de melder/ klager bij ongewenste omgangsvormen. Niet meer en niet minder!

Hartelijke groet,

Marcel van Oss
Directeur/ trainer
VAN OSS & PARTNERS

www.opleidingvertrouwenspersoon.nl