Reorganisatie: Waar bemoeien jullie je mee?

"Ze willen me kwijt. Er moeten mensen uit. Ik ben iemand met een vlekje. Ze grijpen alles aan om me te lozen." 

Tegenover mij zit een schim van de Trudy van vroeger.

'Het vlekje' blijkt haar burn-out van 3 jaar geleden. Daarnaast nog een 'vlekje' voor de organisatie: haar man heeft kanker. Er zijn weer uitzaaiingen, zodat de zorg voor hun gehandicapte dochter in de ochtend op Trudy neerkomt.

Een maand geleden had haar leidinggevende nog 'wellevend' gevraagd of Trudy het allemaal wel redde in de thuissituatie. “Misschien zou je beter ontslag kunnen nemen”, zei hij. Thuis was zij immers veel harder nodig. Nee, dat wil Trudy niet.

Sindsdien stimuleert haar leidinggevende Trudy op talrijke wijzen om ontslag te nemen.

Zij geeft enkele voorbeelden:

"Omdat mijn man zo zwaar ziek is, heb ik gevraagd of ik om 10 uur mag beginnen en dan langer kan doorwerken. Dit leek mij geen probleem, we hebben immers flexibele werktijden." IJskoud kreeg ik te horen: “nee dat mag niet.” Wat ik ook voorstelde, er was gewoon niets mogelijk.

 

Trudy's vader kreeg 2 weken geleden een hartaanval. Ze lichtte direct de manager in dat zij met spoed naar het ziekenhuis moest. Bij thuiskomst uit het ziekenhuis wordt er aangebeld. Een koerier. "Ik heb toch niks besteld" denkt ze nog. Een aangetekende brief: "u maakt zich schuldig aan ongeoorloofd verlof".

Onmiddellijk belt Trudy haar leidinggevende. Tja, het was een misverstand. Hij maakt geen excuses. "Wij gaan meer verzakelijken dus dit is de manier waarop wij medewerkers in het vervolg aanspreken als zij niet voldoen aan de afspraken. Als het je niet bevalt..."

Trudy voelt zich door de aaneenschakeling van deze voorbeelden onveilig en geïntimideerd.

In tijden van reorganisatie is het voor velen een extra drempel om beroep te doen op een vertrouwenspersoon vanuit de angst dat het de eigen positie verzwakt. Toch heeft menig vertrouwenspersoon juist ook extra meldingen in tijden van reorganisatie. Onveiligheid, ellebogenwerk, roddel, rattengedrag en intimidatie nemen vaak toe.

Recentelijk gingen in een groot bedrijf de vertrouwenspersonen naast hun medewerkers staan. Zij deden een beroep op hen in verband met de onzekerheid en onveiligheid van de reorganisatie. Het managementteam merkte dat ook. Maar dat bleek tegen het zere been: "waar bemoeien jullie je mee? Jullie gaan niet over de reorganisatie”. Het management team stelde vervolgens alle vertrouwenspersonen op non-actief.

Ja, waar bemoeien vertrouwenspersonen zich mee in tijden van reorganisatie? Aangesteld voor ongewenste omgangsvormen en/ of voor integriteit. Schoenmaker blijf bij je leest! Of niet?

Een luisterend oor bieden aan de medewerker die in de klem zit, ruimte voor verhaal en emotie. Samen kijken naar hoe een melder zich wil verhouden tot de situatie. Samen kijken naar welke ondersteuning de melder daarbij nodig heeft en wie die kan bieden. Een thermometer in de organisatie zijn en vanuit je signalerende en adviserende rol leidinggevenden aanzetten het proces goed te begeleiden. Daarbij oog hebben voor rouwverwerking, het herstel van vertrouwen en het zien te vermijden van een ‘survivors syndrom' bij het personeel dat overblijft. Collega's informeren over je rol en mogelijkheden.

Juist daar zie ik dat vertrouwenspersonen bij een reorganisatie een belangrijke rol kunnen spelen.

Ja, dan treed je soms wat buiten de kaders van je rol. De vraag is: wat kun je, wat mag je, wat wil je? De rol van de vertrouwenspersoon start dan ook bij de samenwerkingsrelatie met de leidinggevenden:  eerst hun commitment, eerst kijken naar ieders taken en verantwoordelijkheden op dit terrein en hoe je van daaruit kunt samenwerken. Eerst samen een 'contract' maken.

Reorganisatie is een bar proces met verhoogd risico op onveiligheid, niet integer gedrag en ongewenste omgangsvormen. Natuurlijk hebben leidinggevenden de hoofdrol. Natuurlijk moeten vertrouwenspersonen hun kaders en beperkingen kennen. Je pioniert deels op een nieuw terrein. Dat vraagt om professionaliteit, reflectie en training.

Maar bovenal als het om reorganisatie gaat: vertrouwenspersonen bemoei je ermee!

 

Het gebruikte voorbeeld is vanwege de vertrouwelijkheid geanonimiseerd.

Doorlink naar artikel over vertrouwenspersonen en reorganisatie in dagblad de Stem

Doorlink naar de nascholing : vertrouwenspersoon en reorganisatie

 

Marcel van Oss
Directeur/ trainer
VAN OSS & PARTNERS

www.opleidingvertrouwenspersoon.nl